.

Општо групирање на животните

• праживотни
• без’рбетни животни
• ’рбетни животни

• Праживотни

Праживотните (латински: Protozoa) се едноклеточни еукариотски протисти. Всушност, тие се најпрво настанатите еукариоти кои, најверојатно, се развиле од предци кои имале градба слична на денешнитепрокариоти. Нивна основна одлика, секако, е едноклеточната градба на телото, со присуство на едно или поретко повеќе јадра. Во внатрешноста на едноставното тело, т.е. во протоплазмата се вршат сите животни функции: варење, дишење, екскреција итн. За вршењето на овие функции служат разните органели, кои се развиле од протоплазмата и функционираат аналогно на органите на многуклеточните организми.

Без'рбетни  животни

Безрбетниците се голема група на еукариоти во која припаѓаат животните без ‘рбетен столб. Тука се вклучени најголемиот број од сите видови на животни - според некои автори, на безрбетниците им припаѓаат 96,3% од целото животинско царство, наспроти 4% кои им припаѓаат на животните со ‘рбетен столб (Vertebrata). Безрбетниците се побројни и од сите останати царства заедно.

Терминот безрбетници не е валиден од таксономски аспект, додека терминот ‘рбетници е таксон (поттип) во типот на хордовите животни. Хордата е еволутивен претходник на ‘рбетниот столб и се јавува само во ларвениот стадиум кај примитивните поттипови од типот Chordata, како и во ембрионалниот развиток на ‘рбетниците (вклучувајќи го и човекот). Поради ова, животните од овие два поттипа  некаде се сметаат за безрбетници. Поделбата на животните на безрбетници и ‘рбетници во зоологијата е направена од практични причини - за полесно изучување.

р'бетни животни

‘Рбетниците (науч. Vertebrata, понекогаш и Craniata) се поттип на хордови животни на чиј антериорен крај се развил череп (што ги разликува од останатите поттипови на хордати). За разлика од другите хордати, ‘рбетниците активно ја набавуваат храната. Овој активен начин на исхрана е овозможен, пред се, со силниот развиток на осковиот скелет, сложените сетилни органи и диференцираниот черепен мозок.

‘Рбетниците стекнале подобра ориентација во својата конкретна животна средина благодарејќи на силниот развиток на сетилните органи, особено на органите за слух, мирис и вид, како и на развитокот на мозокот кој ја регулира целата активност на организмот. Затворениот крвоносен систем снабден со контрактилен орган - срце, како и крвта со крвните клетки обезбедуваат побрз и подобар транспорт на гасовите и хранливите материи, а со тоа и поголема енергетска потрошувачка. Интензивниот промет на гасовите е осигуран со добро развиени органи за дишење - жабри или бели дробови. Сите овие, како и некои други можности што ги стекнале ‘рбетниците во својот еволутивен развиток, дале можност да го достигнат врвниот степен на развитокот. Тоа максимално е постигнато кај човекот како единствено разумно живо суштество на нашата планета.

 

поделба на животните

според начинот на исхрана животните се делат на:

тревојади 

• месојади

• сештојади 

а како посебна група

• паразити

тревојади

• Тревојадите се животни кои се хранат со растителна храна (трева, плодови, семки, корења и друго). Во оваа група спаѓаат: говедото, овцата, срната, зебрата, коњот и други

Жирафа е животно кое потекнува од Африка и е највисокото животно со најдолг врат.

Со просечна маса од 1190 кг., жирафата е најголемиот жив преживар.

Од сите цицачи, жирафата има најмалку потреба од сон - во просек помалку од 2 часа во деноноќие.

Должината на јазикот на просечна жирафа е околу 45 см. Со помош на јазикот, жирафата може потполно да го исчисти своето лице од инсекти како и да влече помали гранки од растенијата со кои се храни.

Срцето на просечна жирафа има проток од 60 литри во минута, тежи 12 кг., и создава притисок околу 3 пати повисок од крвниот притисок на човек, со цел крвта да може да достигне доволна циркулација во најоддалечените делови, посебно мозокот на жирафата. Крвните садови во вратот на жирафата имаат посебни залистоци кои спречуваат притисокот на крвта во главата да минува низ нагли промени кога животното нагло ја спушта или крева главата.

Коњот  — голем копнен цицач кој се одликува со брзина, сила и издржливост. Коњите се членови на семејството коњ (Equidae) која ги вклучува и зебрите и магарињата. Како и сите еквиди, коњот е извонредно добро адаптиран на патувања на долги релации, преживувајќи со исхрана која се состои од треви. Коњот е социјално животно, формирајќи силни здруженија со членовите на своетостадо.

Влијанието на коњите на човечката историја и цивилизација ги прави едни од најважните домашни животни. Коњите биле припитомени во Евроазија пред околу 6,000 години. Тие низ историјата им служеле на луѓето во земјоделството, војните и спортот. Денес питомите коњи се распространети насекаде низ светот, со вкупна проценета популација од околу 60 милиони единки. Т.н. диви коњи, како оние на американскиот запад, се всушност слободни предци на домашните коњи кои не се припитомиле.

Дивите предци на денешните коњи еволуирале милиони години во Северна Америка. Тие се рашириле во другите делови од светот со патување на југ во Јужна Америка и со преминување на копнените мостови кои ја поврзувале Северна Америка со Европа и Азија за време на леденото доба. Коњите исчезнале од Северна и Јужна Америка во еден бран на изумирање кој се случил при крајот наплеистоценската епоха, пред околу 15,000 години. Тие не се забележани во Америка сѐ до 1494, кога италијанскиот истражувач Кристофер Колумбо ги транспортирал со бродови од Шпанија на неговото второ патување за Новиот свет.Пржеваљскиот коњ, именуван по рускиот истражувач Николај Пржеваљски, се верува дека е единствениот вистински див коњ кој живее и денес. Пржеваљскиот коњ веројатно изумрел во дивините на Монголија во 1960-тите, но со помош на европската програма за одгледување на овој коњ, популацијата е обновена. Околу 1,100 коњи преживеале до денес како резултат на нивното вдомување во зоолошките градини и парковите на дивината. Пржеваљскиот коњ беше повторно однесен во националните паркови во Монголија во 1992, каде сега живеат неколку илјади единки.

Овцата  спаѓа во редот парнокопитни, и во фамилијата празнороги. Во светот постојат четириесетини раси на овци распространети низ целиот свет, освен на далечниот север. Голем број од овие раси произлегле од муфлонот. Ги има на ливадите и во прериите, на планинските пасишта и на фармите за добиток. Тежината и големината многу варираат од една од друга раса. Просечна овца е долга 1,50 метри и висока 90 см. Тежината и се движи од 90 до 150 килограми. Може да се размножува штом ќе наполни една и пол година. По 150 дена од спарувањето, женката обично раѓа едно јагне. Доењето трае 4 месеци. Овцата е тревопасен преживар: зиме останува во трлото и се храни со сено и со зрнеста храна од житни растенија, напролет се напасува на пасишта. Во планинските предели сè уште се практикува летна преселба на стадата од пониски предели на бачила.

 

месојади

• Месојадите се животни кои се хранат со месото и крвта од животните. Тоа се брзи животни со добро развиени сетила, остри канџи

и заби за полесно ловење на пленот. Во оваа група спаѓаат: лавот, тигарот, куната, волкот, лисицата и други.

Лавот ) е еден од четирите големи мачки од родот Panthera, и член на семејството Felidae. Некои машки примероци надминуваат 250 kg (550 lb) во тежина, со што лавот е втора најголема мачка која живее на земјата по тигарот. Дивите лавови живеат слободно во природата во Супсахарска Африка, и во Азија со критично загрозена популација во северозападна Индија, а во минатото лавови живееле воСеверна Африка, Блискиот Исток, и Западна Азија. Се до доцниот Плеистоцен, кој траел до пред 10,000 години, лавот бил најраширен копнен цицач по човекот. Тие се најдени во поголем дел од Африка, голем дел од Евроазија од западна Европа до Индија, и во Америка од Јукон до Перу.

Лавот во природа живее од 10 до 14 години, додека во заробеништво може да живее над 20 години. Во дивина, машките лавови често пати живеат подолго од 10 години, иако борбите со ривалите предизвикуваат повреди. Лавот живее во саваната и тревници, иако може да се најде и во грмушки и во шума. Лавовите се необично друштвени животни во споредба со другите мачки. Група женски лавови обично ловат заедно.

Волкот  е најголемиот претставник од семејството кучиња кои живее во дивина, а предок е на домашниот пес. Иако понекогаш во дивината може да се сретне само еден осамен волк, нормалниот социјален живот на волците се одвива во глутница. Глутницата кај волците по правило се состои од родителски пар и нивните потомци, значи станува збор за фамилија. Волците (за разлика од домашните кучиња) полово созреваат дури во втората година од својот живот и за тоа време остануваат со своите родители.

Тигарот  е црвеникаво жолто-кафена пругаста голема мачка распространета во шумите, пасиштата и мочуришните делови на источна Русија, јужна Азија, Суматра и некои помали делови воКина.

Тигарот живее самотно, лови ноќе, а омилен плен му се цицачите со средна големина, како на пример елените. Нивната големина, бојата и формата на пругите се определени со локацијата и во зависност одподвидовите. Јужните тигри, како што е бенгалскиот тигар  е помал во големина и има значително посветли бои отколку тигрите распространети на север, како што е реткиот сибирски тигар . Мажјаците растат до височина поголема од 1 метар, достигнувајќи должина од 2,2 метри, не сметајќи ја опашката со должина од 1 метар, а можат да достигнат тежина од 160 до 290 килограми. Тигарот живее околу 11 години.

Упорното користење на делови од телото на тигарот за правење различни тоници или лекови, независно од доказите за нивна неефикасност, се должи на вкоренетата стравопочит кон овие мачки што со милениуми ги инспирирале луѓето. Иако заштитени во меѓународни рамки, тигрите се вбројуваат во сериозно загрозените видови. Имено, само во последното столетие, нивната популација се редуцирала за повеќе од 90%, додека два подвидови се сметаат за исчезнати.

• Сештојади се животни кои се хранат со растителна и животинска храна. Во оваа група спаѓаат голем број животни. Еве некои од нив: ракот, мечката, птиците, жабите и други

Раковите     се главно водни членконоги. Повеќето од 44,000 ракови се морски видови, но постојат и многу слатководни форми. Неколкуте групи кои го населуваат копното не се особено успешни во еволутивна смисла; на повеќето им треба многу влажна околина за да преживеат.

Жабата е водоземец од редот безопашести водоземци. Возрасните жаби се карактеризираат со долги задни нозе, кратко тело, вмрежени прсти, очи што штрчат и недостаток на опашка. Големината им варира од 10 mm  до 300 мм (Conraua goliath од Камерун). Повеќето жаби живеат во плитки водени површини, но исто така лесно се движат и на земја со скокање или качување. Вообичаено жабите ги несат јајцата во бари, мочуришта или езера, и нивните ларви, наречени полноглавци, имаат жабри и се развиваат во вода. Возрасните жаби имаат месојадна исхрана, најмногу со членконоги, црви и мекотели. Жабите се најзабележливи преку нивните звучни повици, кои можат да се слушнат за време на нивната сезона за парење.

Распространетоста на жабите варира од тропските до субарктичките региони, со најголем број на видови во тропските дождовни шуми. Со повеќе од 5.000 опишани видови, тие се меѓу најразновидните групи на'рбетници. Сепак, намалувањето на популацијата на некои видови на жаби дава многу причини за загриженост.

Често се прави разлика помеѓу жабите и краставите жаби на основа на нивниот изглед, но оваа разлика нема таксономска издржаност. Единствената фамилија на која екслузивно ѝ е дадено името „крастава жаба“ е Bufonidae, но многу видови од други фамилии исто така се нарекуваат „крастави жаби“, и видовите во рамките на видот крастави жаби Atelopus се нарекуваат и „арлекински жаби“.

Редот безопашести водоземци  е првпат класифициран од страна на Блазиус Мерем (1761-1824) во 1820.

Сите мечки, со исклучок на некои популации од очилни и сончеви мечки, живеат северно од екваторот. Мечките денес неможат да се најдат во Африка, Австралија или Антарктикот. Сите мечки делат сличнаанатомија, но поедини видови варираат во големина, исхрана и вид на живеалиште. На пример, белите мечки живеат во смрзнатата арктичка дивина, каде се хранат главно со фоки, додека сончевите мечки живеат во азиските дождовни шуми и се хранат со инсекти, овошја, ореви и мали животинки. Со тежина од преку 800 кг, белите мечки можат да израснат 12 пати поголеми отколку нивните помали роднини, сончевите мечки, кои ретко надминуваат 66 кг.

• Паразитите можат да бидат надворешни кои живеат во кожата:болва,вошка,крлеш...

крлежообразните членконоги сочинуваат таксон на пајаковидни членконоги кој ги содржи грините и вистинските крлежи. Крлежообразните се распространети насекаде, а најрани фосилниостатоци се забележани од раниот Девон, а веројатно и од Ордовик. Како резултат на ова, акаролозите (луѓе кои ги проучуваат крлежообразните) предложиле сложени правила за систематизирање на овие животинки. Во најсовремените класификации, Acarina се смета за поткласа во Arachnida и се состои од 2-3 надредови или редови: Acariformes (или Actinotrichida), Parasitiformes (или Anactinotrichida) и Opilioacariformes. Последниот таксон често се смета за подгрупа во Parasitiformes. Монофилијата на крлежите е предмет на расправа, а поврзаноста на акарините со другите пајаковидни членконоги не е многу јасна. Во постарите систематики, на подгрупите од Acarina им се давал ранг на ред.

Сештојади

Мечките  се група на цицачи кои се одликуваат со големо тело, моќни екстремитети, густо крзно и кратка опашка. Мечките живеат во Северна Америка, Јужна Америка, Европа и Азија, каде опстојуваат на различни живеалишта, како планини, шуми и арктичка дивина. Во текот на минатиот век, популациите од мечки се намалени поради нивниот интензивен лов и нарушување на нивната животна средина.

Паразити

Паразити можат да бидат: надворешни кои живеат на кожата, пр.: вошката, болвата, комарецот, крлежот, пијавицата и внатрешни паразити кои живеат во телото на животните и тоа: во цревата живеат тениите (свинската, говетската и детската глиста); во црниот дроб - кучешката тенија и метилот. Овие паразити со целото тело или со смукалки ги смукаат соковите и сварената храна

Крлежообразните 

членконоги сочинуваат таксон на пајаковидни членконоги кој ги содржи грините и вистинските крлежи. Крлежообразните се распространети насекаде, а најрани фосилниостатоци се забележани од раниот Девон, а веројатно и од Ордовик. Како резултат на ова, акаролозите (луѓе кои ги проучуваат крлежообразните) предложиле сложени правила за систематизирање на овие животинки. Во најсовремените класификации, Acarina се смета за поткласа во Arachnida и се состои од 2-3 надредови или редови: Acariformes (или Actinotrichida), Parasitiformes (или Anactinotrichida) и Opilioacariformes. Последниот таксон често се смета за подгрупа во Parasitiformes. Монофилијата на крлежите е предмет на расправа, а поврзаноста на акарините со другите пајаковидни членконоги не е многу јасна. Во постарите систематики, на подгрупите од Acarina им се давал ранг на ред.

Повеќето акарини се многу ситни (на пример, од 0.08 до 1.0 mm), но поголемите (некои вистински крлежи и кадифени крлежи) можат да достигнат должини од 10–20 mm. Се проценува дека се опишани повеќе од 50.000 видови (до 1999) и дека моментално постојат уште милион (и повеќе) видови кои треба да се опишат. Науката која ги проучува крлежообразните се нарекува акарологија.

x